Jednym z istotnych obszarów przygotowania dziecka do wejścia w dorosłość w XXI wieku jest nauczenie go racjonalnego korzystania z urządzeń podłączonych do Internetu. Co jednak zrobić, jeśli rodzice sami tracą kontrolę nad swoją aktywnością w sieci?
Na początek przytoczmy historię opowiedzianą przez nauczycielkę szkoły podstawowej.
„- Rozmawiałam ostatnio z młodą mamą na temat trudności z zachowaniem jej syna, a mojego ucznia. Wydawało mi się, że przyczyną może być tu nieopanowane korzystanie z telefonu, zwłaszcza z gier online. Wiele konfliktowych spraw jakoś wokół tego krążyło. Mama przyznała mi rację. Ustaliłyśmy nawet pewne kroki zaradcze. Jednak ja pozostałam po tym spotkaniu z uczuciem przegranej. Dlaczego? Dlatego, że ta naprawdę sympatyczna pani w ciągu naszej półgodzinnej rozmowy sprawdzała coś w swoim telefonie co najmniej kilkanaście razy. Szczerze mówiąc, mam wrażenie, że nawet nie zdawała sobie sprawy z tego, jak zaburzało to naszą rozmowę.”
Trudno pomóc dzieciom opanować nadmierne korzystanie z Internetu, jeśli samemu ma się z tym problem. Co możemy zrobić, żeby technologia nam służyła, a nie niszczyła nasze relacje i zdolność koncentracji uwagi? Oto propozycja 7 ćwiczeń, które mogą nam w tym pomóc.
Photo by ROMAN ODINTSOV on Pexels
1.Trenuj bycie offline
Może być tak, że wskutek ciągłego przebywania online, zwłaszcza po ciężkim tygodniu w pracy, odnosisz wrażenie, że coraz mniej cieszą cię relacje na żywo. Jeśli tak jest, zacznij ćwiczyć bycie offline. Spędź bez Internetu chociaż godzinę dziennie. Wybierz się z dzieckiem do kawiarni. Porozmawiaj z małżonkiem, zostawiając telefon w przedpokoju. Codziennie czytaj jeden rozdział książki. Idź na basen. Wybierz chociaż jedną z tych aktywności (lub podobną) i wytrwale praktykuj.
2. Ćwicz poranną ciszę.
Są osoby, które dzień zaczynają od sprawdzenia powiadomień z portali społecznościowych, lub od wysłuchania porad życiowych ulubionego youtubera. Oznacza to, że pierwszymi myślami, z którymi stykają się od rana są myśli i priorytety innych. Może to utrudniać formułowanie własnych przemyśleń i planów. Zastanów się, czy nie byłoby lepiej podarować swojej głowie godzinę porannego spokoju bez włączania telefonu. Daje to również ważną przestrzeń do swobodnej, porannej komunikacji w rodzinie.
3. Praktykuj wyciszenie przed snem
Wieczorne stykanie się z silnymi bodźcami może zaburzać sen. Jeśli to możliwe, podaruj sobie godzinę lub dwie wieczornego wyciszenia. Unikaj wtedy niekończących się dyskusji online, oglądania filmików i grania. Raczej słuchaj, czytaj i rozmawiaj z tymi, którzy są przy tobie.
4. Używaj różnych narzędzi
Ten sam sprzęt, najczęściej smartfon, używany jest do wielu czynności: od słuchania radia, przez czytanie książek po opłacanie rachunków. W wielu sytuacjach jest to bardzo wygodne, jeśli jednak staje się zwyczajem, ma poważną konsekwencję społeczną: inni (szczególnie dzieci) postrzegają nas wtedy jako osoby na stałe przyklejone do telefonu. Być może warto więc rozważyć rozdzielenie pewnych rzeczy na co dzień. Zaopatrzyć się w zwykły budzik. Godzinę sprawdzać na zegarku. Książki czytać w wersji papierowej lub na czytniku. Używać odtwarzacza audiobooków, itd.
5. Ćwicz skupienie na pracy intelektualnej
Ze względu na dużą ilość zewnętrznych źródeł rozproszenia, umiejętność dłuższego skupienia uwagi zaczyna być postrzegana jak super moc. Zdobądź ją poprzez praktykę: pracuj godzinę w ciszy. Wyłącz notyfikacje. Ustal czas na przeglądanie mediów społecznościowych i trzymaj się swoich ustaleń.
6. Przypominaj sobie, że nie musisz wiedzieć wszystkiego
Jeśli korzystasz z tematycznych grup czy portali, gdzie codziennie pojawić się mogą ciekawe dla ciebie informacje, możesz wpaść w pułapkę wielokrotnego sprawdzania ich w ciągu dnia. Zasada jest tu podobna, jak wyżej: ustal częstotliwość i czas, który oddajesz tym portalom i trzymaj się ustaleń.
7. Wybieraj, z kim chcesz spędzać czas
W Internecie znaleźć można ogromną ilość informacji i opinii na każdy niemal temat. Często są one ciekawie opracowane i przedstawione. Istnieje jednak ryzyko, że występy youtuberów zaczną wydawać się bardziej wartościowe, niż towarzystwo realnych osób. Jeśli więc łapiesz się na słuchaniu kolejnej audycji na ten sam temat, być może to właśnie czas, w którym trzeba wyłączyć Internet i zapytać, co o danej kwestii myślą najbliżsi.
Literatura: Carr, N.: Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg. 2012; Newport, C.: Deep work. 2016; Vasconez, J. C.: Wychowanie dzieci a nowe technologie. W: Wychowanie w rodzinie. Red. Schowaniec J., 2015
Projekt dofinansowany ze środków Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Demograficznej
