Stół rodzinny staje się bogatszy w relacje i doświadczenia gdy dołączają do niego dziadkowie. Rodzice mamy lub taty, niezależnie czy mieszkają z nami czy nie, powinni pojawiać się przy naszym rodzinnym stole.  

Rozkochani we wnukach

Obecność dziadków przy stole sprawia, że jest nas więcej, możemy nawiązywać więcej relacji i możemy ubogacać się wzajemnie swoją obecnością. Dziadkowie, niezależnie od tego czy są jeszcze aktywni zawodowo, czy nie, cieszą się zawsze z możliwości przebywania z dziećmi i wnukami. W swoich wnukach widzą przyszłość, a jednocześnie ciągłość pokoleń. Mają wielkie pragnienie przekazać najmłodszym wartości, doświadczenie, wiedzę, którą przekazywali swoim dzieciom lub której nie zdołali, nie zdążyli w swoich dzieciach zaszczepić. Ich zapał jest wyjątkowy. Nie ma dla naszych dzieci lepszego towarzystwa na codzienny, niedzielny, czy świąteczny obiad niż mądrzy dziadkowie, rozkochani w swoich wnukach. 

Dziadkowie potrzebują tych spotkań, jak powietrza, a kiedy czują się przez dzieci i wnuki kochani, kiedy czują się potrzebni, zbierają siły do zmagania się z chorobami czy słabościami wieku. 

„U babci jest słodko, świat pachnie szarlotką”

Babcie uwielbiają przygotowywać coś dla wnuków. Nie bez powodu są piosenki o babcinej szarlotce, czy opowieści o drożdżowych bułeczkach. Babcia piecze dla wnuków z jeszcze większym zapałem niż robiła to w pośpiechu, z obowiązku dla swoich dzieci. Byłoby jej smutno gdybyśmy pozbawili ją przywileju rozpieszczania wnuków swoimi wypiekami. Dzieci wspominają najlepsze pierogi u babci, wyborne naleśniki czy placuszki. Nikt nie potrafi zrobić ich tak jak ona.

Babcia, chociaż uchodzi za osobę, która rozpieszcza wnuków, potrafi też w odpowiednim momencie wyrazić swoją dezaprobatę wobec niewłaściwego zachowania. Jej uwaga rozpoczynająca się od słów „za naszych czasów…” niesie w sobie ogrom doświadczenia i mądrości, z której warto korzystać. Czasu z babcią nigdy nie powinno się uważać za zmarnowany. Kocha ona nasze dzieci i tak jak my pragnie dobra. 

Photo by Phillip Goldsberry on Unsplash

Dziadkowe opowieści

Dziadek nie zdążył jeszcze opowiedzieć wszystkim swoich życiowych historii. Wpatrzone i wsłuchane wnuczęta są idealną widownią dla dziadkowych wspomnień. I choć dla nas, rodziców, nie są to historie z zamierzchłych czasów i nie odnajdujemy w nich nic ciekawego, to jednak dla dzieci mogą być ciekawsze niż nam się wydaje. Poznać, czym się bawił dziadek, kiedy był dzieckiem, za co był karcony przez rodziców i jak wyglądała nauka w szkole w czasach jego dzieciństwa, to cenna wiedza, która ubogaca nasze maluchy. 

Możliwość przebywania z wnukami daje dziadkom radość. Dzieci są rozkoszne, radosne, śmieszne, szczere i nieskomplikowane. Krok dziadka, który powoli i z dostojeństwem wędruje przez park jest o wiele bardziej dostosowany do kroków przedszkolaka niż krok zabieganej, pędzącej wiecznie mamy. Przyjaźń między dziadkami i wnukami może mieć wyjątkowy charakter.   

Obecność dziadków w życiu dzieci ma bardzo dobry na nie wpływ, a regularne przebywanie z nimi przy stole, może być uważane za nieustający i bezbolesny proces formacyjny z dziadkiem w roli mistrza i wnukiem w roli ucznia.  

Nie zdajemy sobie sprawy, że izolowanie osób starszych i pozostawienie ich pod opieką obcych, bez właściwego i bliskiego towarzyszenia rodziny, okalecza i zubaża samą rodzinę. Co więcej, doprowadza do pozbawienia ludzi młodych niezbędnego kontaktu z ich korzeniami i mądrością, której młodzież nie może osiągnąć o własnych siłach.” – pisze Papież Franciszek w Encyklice „Fratelli tutti”. (pkt 19)

Wrażliwość na starość

Obecność dziadków przy rodzinnym stole wzbogaca dzieci o wrażliwość wobec starszych, którym należy się pierwszeństwo w rozpoczynaniu modlitwy, siadaniu czy wypowiadaniu. To dziadków należy częstować najpierw ze względu na ich wiek i funkcję. Jeśli dziadkowie są dużo starsi, niedołężni czy chorzy, dzieci mają okazję usłużyć im w wyjątkowy sposób. Czasami pomaganie osobie starszej lub chorej jest trudne dla młodego człowieka, wywołuje skrępowanie lub wręcz bezradność.  Kiedy dziecko nauczy się służby najbliższym, będzie umiało być otwarte wobec potrzeb ludzi obcych, których napotka na swojej drodze. 

Przebywanie z dziadkami uczy pokory słuchania i czerpania z mądrości bardziej doświadczonych,  często łagodzi konflikty między rodzicami a dziećmi. Dziadkowie potrafią przypomnieć swoim dzieciom, a obecnym rodzicom, jakiej potrzebowali oni wyrozumiałości gdy byli mali albo jak bardzo skutecznym okazały się ich metody wychowawcze. Z kolei wnukom dziadkowie uświadamiają, że mama i tata również musieli się kiedyś słuchać swoich rodziców i choć przychodziło im to czasem z trudnością, to jednak starali się być posłusznymi i wykonywać polecenia.   

Szacunek i stanowczość

W wyjątkowych sytuacjach kontakt z dziadkami może nie być najwłaściwszy dla dzieci. Dzieje się tak w przypadku, gdy dziadkowie podzielają inne wartości, mają całkowicie odmienne metody wychowawcze, a cel wychowania, który im przyświeca jest różny od naszego. Dziadkowie, którzy żyją w kolejnych związkach, dziadkowie, którzy rozumieją miłość do dzieci, jako obdarowywanie ich drogimi prezentami np. niedostosowanymi do wieku urządzeniami elektronicznymi czy markową odzieżą, mogą stać się przeszkodą w procesie wychowawczym. Wobec takich dziadków rodzice zawsze powinni się odnosić z szacunkiem, a jednocześnie ze stanowczością. Należy rozmawiać z nimi, tłumaczyć im nasze zasady wychowawcze i przekonywać, że dla dobra dziecka nie może być rozdźwięku między zasadami rodziców i dziadków. Tylko w spójnym wychowawczo środowisku dziecko ma szansę dobrze się rozwijać. Rodzice, którzy mają „wspólny front”, potrafią z delikatnością ustalić z dziadkami zasady funkcjonowania i kontaktów z wnukami. 

Patrząc na dziadków z szacunkiem i miłością, dbając o ich kontakty z wnukami możemy dać im wiele radości, a naszym dzieciom dostarczyć bogactwa relacji, która nie da się porównać z żadną inną relacją. Wszyscy mamy wiele wspomnień związanych z naszymi dziadkami, a czasem pradziadkami i zawsze są to wspomnienia miłe naszemu sercu.

Anna Murawska 

Projekt dofinansowany ze środków Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Demograficznej